Christmas Hi Rak Um Hlah Sehlaw

VAWNGTU FOR CHRIST

Zarhteni Caanhmannak

Saturday, December 22, 2012

Visit VFC at www.vawngtuforchrist.blogspot.in

Donnak: Vawngtu For Christ hmangin zarhfatin thawngṭha aihrawmmi khuaza ramkip um unau, upa dihlak VFC nih nan kuthnem kan in tlaih hna. Christmas daihnak, lawmnak, le kumthar thluachuah cu nan chungkhar cio ah tlung ko seh. Ngeichiatnak atonmi innchungkhar le pumpat cio nih kan mithli le kan ṭahnak cu Khrih chuahnak nih kan teipiak hram ko seh.

Thlacam Cahnak: Tuzan ah khua lei thawngpang kan theih i kan lung aṭha lo ngai. Ngeichiat le khuaruahhar vansan in kan um ko. Saiha le Lunbung kharlak, KM (10) ah a um mi Pu. Ceu Kung (Thawng Lian Thang pa/ Suitei avapa) nih  nihin ah hi vawlei nunnak in a kan liantak. A kaltakmi innchungkhar, fanau rualchan, le hawidawt hna caah thlacam bawmh cio dingin kan in sawm hna. Ngeihchiatmi hnemtu kan Pathian sawmpiak cio hna uh sih.

Thawngṭha Chimtu Tuanbia Tawi:  Kum 17 renglo Pathian rian a tuan cangmi Rev. Peng Uk (Bawi Tin Hnem pa) ariantuannak tuanbia tawi cu atanglei bantuk in ka van langhter:

1990- 1994 (March 20) ah Marantha Bible College, in B.Th a kan dihpiak

1995-1998 (Kum thum chung)Vawngtu AG Church ah Pastor a ṭuan

1998-2000 Kum ah Hakha Section ah Evanglist a ṭuan

2001-2002 Kum ah Thanṭlang Section ah Evangelist a ṭuan ṭhan

2002-2004 Vawngtu ah Pastor a ṭuan ṭhan.

2005-2006 tiang Zaabung Khua ah Church Pastor a ṭuan

2007-2009 tiang Hakha Section ah Evangelist a ṭuan ṭhan.

2009-2012 tiang Chin Christian Fellowship, New Delhi ah Pastor a ṭuan.

Rev. Peng Uk cu Indian Theological Seminary, Chennai, India ah M.Div a kum hnihnak a kai lio a si. Bawi Tin Hnem pa, le nu, (Pi. Rem Ci) hna cu Pathian nih fanu pahnih le fapa pakhat thlua a chuah hna.

THAWNGṬHA CHIMNAK

Tlangpar: Christmas hi Rak Um Lo Sehlaw

Rev. Peng Uk

Jesuh Khrih zumtu a si lomi nih siseh, cun zumtu an si nain an zumh ning phundangte a simi hna cheukhat si hna seh, Jesuh Khrih hi vawlei tuanbia chungah telh awk a si lo; Jesuh Khrih hi vawlei ah achuak ngaingai bal  i, Baibal ca nih a ti, an timi hi minung phuahchom lawngte an si, atitu an um pah tawn. Jesuh  kong an ṭialnak Gospel siseh, Khrihfabu hruaitu hna nih an bu chungtel sinah ca an kuatmi Epistles hna zong si hna seh, zumhnak i ṭialmi , phuahchom deuh, an si caah vawlei tuanbia ṭialnak (world History) ah telh tlak an si lo, an ti pah ṭheu. (The Gospels and Epistles are not historical documents, they are writings based on faith; history and faith are operating at two different levels, History is based on what is real, and faith is based on what is ideal, a titu an um pah tawn.)

Christmas hi rak um lo taktak sehlaw asiloah Jesuh hi chuak loin rak um ngaingai sehlaw zeikhi dah kan lawh hnga? Tiah ka ruah caan a um tawn. Jesuh Khrih hi vawlei ah chuak loin rak um sehlaw, a cang dingmi pawl cu hitiin an si hnga:

(1)   Biakam Hlun chung i a ummi: “Naute a chuak lai”tiah an rak chimchungnak Baibal caang vialte hi adihlak in lihbia an si dih hnga. (Biana: Isa 7:14; 9:6; Mik 5:2). Messiah ara lai tiah profet nih an chimchungmi hna cu biavak vai men ah an cang dih hnga.

(2)   Christmas a um lo ahcun Kalvari tlang zong a um kho hnga lo i, Kalvari a um lo ahcun sualngaihthiamnak zong a um hnga lo. Biakam Hlun chung i Jesuh intuarnak ding an rak chimchungmi vialte kha pakhat hmanh a tling hnga lo. (Biana: Isa 53:5, “Sehmanhsehlaw hma a in cu kan sual ruangah a rak si i, tuknak a huah cu kan ṭhalo ruangah a rak si. A inmi dantatnak in luatnak kan hmuh i, an tuknak vual in damnak kan hmu,”timi pawl hi pakpalawng an si dih hnga).

(3)   Christmas a um lo ahcun Jesuh a thihnak le a thawhṭhannak pawl hi zeihmanh an si hnga lo. Thawhṭhannak a um lo ahcun ruahchannak ngeilo kan si hnga. Paul nih a ṭialmi biatak: “A liannganmi kan Pathian le kan Khamhtu Khrih Jesuh sunparnak kha a langh tikah kan iruahchanmi cu atling lai; cu a tlin lai Ni cu ngangngan ngai in kan hngak ko,”(Tit 2:13) a timi kha biatak a si hnga lo. Ruahchannak zeihmanh ngeilomi kan si hnga.

Christmas hi- Naute Jesuh Bethlehem i a chuah hi vawlei tuanbia chungtel a si dahkaw, ti langhter nakah Luka nih hiti hin a ṭial: “Khi caan ah Siangpahrang Awgustas nih nawlbia a chuah i, “Ram chung i  a ummi vialte nih milu relnak caah nan min nan i thla dih lai”tiah a ti. Hi milu relnak hmasabik a hung um ahhin Kuirinias cu Siria ram uktu a rak si”ati (Luk 2:1-2). Awgustas le Kuirinias hi vawlei cung tuanbia chungtel an si veve. Sizar Awgustas nih Rom ram cu 27 BC in AD 14 tiang a uk ti le, Kuirinias nih Siria ram cu 6-4 BC ah le AD 6-9 ah a uk, tihi vawlei tuanbia ṭialmi chungah kan hmuhmi an si. Luka hi Baibal ṭialtu lawng a si lo; vawlei tuanbia ṭial thiamtu zong a si. Naute Jesuh hi Bethlehem ah a chuak, timi hi vawlei tuanbia chung i aa telmi a si hi i lawmhawk ngaingai a si. Jesuh an thah tikah Judah ram uktu Pilate nih vailam i thah awkin bia a ceih, tiah Luka nih a ṭial fawn (Luke 23:25). Luka cu a theihmi bia hi research ṭhatein a tuah hnu i caṭialtu a si (Luke 1:1-4).

Christmas hi kan caah Liannganbik Pathian minung i a rung can caan a si. Zeizongtikho Pathian cu cawrawl-einak kuang chungah naute in an thlim. A sangbik cu a niambik hmun ah a chuak! Kan khamh awkah! Cucaah Christmas hi lunglawmh bik caan a si. Hla in kan sak, bia in kan phuan. Chun zongah kan chim i zan zongah kan chim. Kan mawh lo, chimtlak le reltlak a si. Biakinn zongah kan chim i kan phuan; kan inn cio zongah kan chim i kan phuan i hla in kan sak. Vawlei cungah TV in siseh, Radio in siseh, internet in siseh, khuazakip ah Christmas cu hla in an sak i bia in an phuan, i a thang dih. Christmas a than lonak le aleen lonak hmun le ram a um lo. Europe ah Austria ram Obendorf khua (Nikholas biakinn) ah kum 1816 ah Christmas caan ah an biakinn piano cu tum awk tlak loin a rak rawk. Piano le hla lei ṭuanvo ngeitu Josef Mohar cu a khuaruah a har. Thla a cam! A vansan ah hla pakhat a phuah i a ṭial: “Silent Night, Hly Night”timi a si: Ä dai zaan, Athiang Zaan”kan timi hla hi a si. Piano a um lo; daiziar in Christmas kan hman lai hi ta, an ti nain cu hla cu quitar he an sak. Mipi nih an duh ngai i, nihin ni tiang mikip nih, khuazakip ah, an sunhlawih ngai mi hla minthang ah a cang. Piano a rawh zongah Christmas hla sak duhnak cu a rawk kho lo! Japan Ra kan timi 1941-42 hrawngah Amerika ralkap thawng sawmli (40,000) cu Japan ralkap nih Philippine ram ah an tlaih hna. Japan ralkap cu zaangfah ngei lo, an “kyan”i ṭihnung ngaingai in ruahmi an si. Amerika ralkap hna cu thah dih dingin ruah an si i, thahnak ding hmun ahcun hramhram in an kalter hna. Thiding kan si, tiah Amerika ralkap cu an lung a rawk dih. Nikhat ah meng 40 hna an ke in an kalter hna i Amerika ralkap cheukhat cu lampi ah thaba le rawlṭaam in an tlu i an thi. Amerika cozah nih an ralkap hna cu zeitihmanh in khamh khawhnak lam an hmu lo. Vansan ah “Zeital kan in tuahpiak khawh mi hna  aum maw? Zeidah tuahpiak nan duh?” tiah an hal hna. Zeitinhmanh in luat khawhnak lam an hmuh lo caah ralkap hna nih cun zeihmanh an chim lo. A hnubikah, an zapi tein an duhmi pakhat an chim. December thla a si caah, “Christmas Hla: I am dreaming of a White Christmas” timi hla hi Bing Crossby nih kan sakpiak seh, kan thih hlan ah,”an ti. Bing Crossby cu culioah cun hlasak thiam hminthangbik a si. Mah cucu US cozah hrimhrim nih radio in an thlah piak hna i, Bing Crossby nih cun lungzur ngai in a sakpiak hna. Amerika ralkap tampi cu an lunglawmh tukah an mithli a tla! Zeidang vialte nakin Christmas hla ngaih an duh bik! Thih le nun karlak i an um zongah Christmas hla nih an lung a lawmhter hna. Cu Amerika ralkap pawl cu an thi lo; Amerika cozah nih Japan cu an tei ṭhan i Philippine ram i Amerika ralkap pawl vialte an luat dih ṭhan.

Christmas hi rak um hlah sehlaw, Christmas Hla sakding hna hi rak um hlah sehlaw, khamhnak Thawngṭha hna hi rak um hlah sehlaw, sual ngaihthiamnak hna hi rak um hlah sehlaw, Khrihfa hna hi ruahchannak ngei lo, kan si hnga i, nifate kan nunnak- kan thlarau nunnak lamah hin nupa ngei lo ngakṭah kingro bantuk kan si hnga. Zaangfah tak taktak kan si hnga! Asinain atu ahcun Christmas hla hi sakcawklo kan ngei; cat loin sakding kan ngei. Pathian cu kan cungah zeitluk in dah vel angeih i, aṭhat.

……………….

Thawngthanhnak:  (1):Vawngtu For Christ nih zarhfatin kan tuahmi caanhmannak ah athar in thlacamnak kan telhchih. Cu caah thlacam cah aduhmi poahpoah nih thlacam cah khawh a si.  Thlacamcahmi kuatnak cu vancunglian09@gmail.com or VFC website ah pehtlaihnak ah kal law fawi tein thlacam na cah duhmi poahpoah na kan kuat khawh.

Thawngthanhnak (2): Vawngtu for Christ hruainak in aralai mi January 12, 2013 ah rawlulh thlacamnak kan ngei hna lai. Cucaah aho poah kan si ah thlacam cah na duhmi a um ahcun acunglei pehtlaihnak kan vonṭial mi ah khan thlacam cah khawh a si.

Vawngtu For Christ:- www.vawngtuforchrist.blogspot.in